خوشحالیم که برای اولین بار می‌توانیم شرح کوتاهی از تاریخ مسیحیت در افغانستان را در "کلمه" چاپ کنیم. طی سال گذشته نیز سلسله مقالاتی تحت عنوان تاریخ مسیحیت در ایران منتشر نمودیم. هر چند به‌علت محدودیت‌های موجود، داستان پر فراز و نشیب مسیحیت و مسیحیان در ایران بالاجبار در چندین صفحه خلاصه گشت، اما همین‌قدر کافی بود که به ما یادآور شود که ایرانیان از ابتدای تاریخ مسیحیت نه تنها نسبت به پیام مسیح بی‌تفاوت نبودند بلکه در گسترش و اشاعۀ آن سهم به‌سزایی داشتند.

چند ماه قبل در یک گردهمایی فرهنگی ایرانی یکی از سخنرانان از این فراتر رفته، مدعی بود که نخستین ایمانداران به مسیح ایرانی بودند. استدلال ایشان به این‌صورت بود که مُغانی که به‌ دیدن عیسی آمدند از سرزمین‌هایی بودند که در فلات ایران قرار داشت و چیزی به‌جز ایمان به آن مولود مقدس و رسالت نجات‌بخش او نمی‌توانست سبب شود که آنان رنج چنین سفری را بر خود هموار کنند.

در مورد صحت و سقم این گفته تحقیقات بسیار می‌توان کرد و مقالات زیاد می‌توان نوشت اما حقیقتاً که داشتن یک میراث روحانی چقدر افتخارآمیز و غرورآفرین است. در دنیایی که معیار‌های سنجش آن اصل و ریشه و ترکۀ اصالت فامیلی و دستاوردهای مادی و معنوی آنان است، داشتن پشتوانۀ نیکوی روحانی شاید کفۀ ترازو را چندان جابجا نکند. اما برای کسانی که به میراث روحانی خود واقفند، نه تنها خود را هم‌هویت با آن می‌بینند و ارزش‌های خود را با آن همسو می‌دانند بلکه با دل و جان از نمونه‌های خوب و بد، از ضعف‌ها، کشمکش‌ها و از پیروزی‌های آن سرمشق می‌گیرند تا خود نیز میراثی غنی‌تر برای وابستگان خود بجای گذارند.

شرح حال ایرانیان در کتاب‌مقدس و سرگذشت مسیحیت در ایران و افغانستان نشانه‌ای است از اشتیاق و غیرت روحانی پارسی‌زبانان. اگر نسبت به تاریخ و میراث روحانی خود بی‌تفاوت باشیم به آینده و سرنوشت روحانی خود نیز بی‌تفاوت خواهیم بود. در میدان جلوی ادارۀ بایگانی اسناد ملی در واشنگتن مجسمه‌ای است که در زیر آن نوشته شده است: «آنچه در گذشته واقع شده، پیشگفتار آیندۀ ماست.» وینستون چرچیل می‌گوید: «هر چه بیشتر به گذشته نگاه کنید، چشم‌انداز‌های آینده را بهتر می‌توانید ببینید.» بی‌شک خداوند از قرار دادن ما در این نسل و عصر حاضر هدف و نقشۀ خاصی دارد چرا که اوست که «همۀ اقوام بشری را پدید آورد ... و زمان‌های تعیین شده برای ایشان و محل سکونت‌شان را مقرر فرمود» (اعمال ۱۷:‏۲۶). باشد که ما مسیحیان ایرانی، مانند داوود، دِین خود را به نسل حاضر ادا کنیم و «مردم عصر خود را خدمت نماییم» (اعمال ۱۳:‏۳۶). در این راستا بگذارید از استر‌ها و دانیال‌ها و مجوسیان ایرانی و مسیحیان ایرانی نسل‌های گذشته سرمشق بگیریم و نکات ضعف و قوت آن‌ها را به‌دقت بررسی کنیم و از میراث روحانی خود، تا حد امکان بهره ببریم. مبادا در مورد ما مانند نسل بعد از هوشع قوم اسرائیل گفته شود که «... نسل بعدی خداوند را فراموش کردند و هر آنچه که او برای قوم... انجام داده بود به‌یاد نیاوردند» (داوران ۲:‏۱۰).

مزمورنویس دعا می‌کند که خدا او را یاری نماید تا بتواند نسل‌های آینده را از قدرت و معجزات خدا خبر دهد (مزمور ۷۱:۱۸). باشد که میراثی که مسیحیان فارسی‌زبان این نسل نیز از خود بجا می‌گذارند میراثی پر افتخار، تأثیرگذار و مسیح‌گونه باشد.