You are here

فیض سخاوتمندی

زمان تقریبی مطالعه:

۹ دقیقه

 
بازشناسی ارزش فیض سخاوتمندی برای هر ایماندار مسیحی بیش از حد ضرورت دارد. فیضی که احتیاج مبرم هر یک از ما، به‌طور انفرادی و کلیسا، به‌طور جمعی می‌باشد. کلام خدا دربارۀ فیض سخاوتمندی اهمیت خاصی قائل است. یکی از موضوعاتی که عیسی ‌مسیح دربارۀ آن تعلیم داد موضوع پول و امانت‌داری بود. پولس رسول نیز به‌طور واضح و عمیق و زیبا در دو باب ۸ و ۹ رسالۀ دوم قرنتیان دربارۀ سخاوتمندی تعلیم داده است و ما سعی خواهیم کرد در این مقاله به‌اختصار آن را بررسی کنیم.

پولس رسول سخاوتمندی و بخشندگی را فیضی از جانب خدا می‌داند (۸:‏۱). فیضی که نه تنها اشخاص دولتمند می‌توانند داشته باشند بلکه همه، چه فقیر و چه دولتمند. او در خاتمۀ تعلیمش، این فیض را فیضی عظیم می‌خواند (۹:‏۱۴).
پولس دو نمونه از سخاوتمندی را برای کلیسای قرنتس بیان می‌کند. نمونۀ اول کلیساهای مقدونیه می‌باشند، به‌خصوص سه کلیسای فیلیپی، تسالونیکی و بیریه و نمونۀ دوم خود عیسی مسیح.

نمونۀ اول، کلیسای مقدونیه

کلیساهای مقدونیه خود از لحاظ مادیات در تنگنا و فقر بودند ( ۸:‏۱-۵). پولس می‌گوید: «زیرا در همان حال که ایشان به سبب زحماتی توانفرسا در بوتۀ آزمایش قرار داشتند از شادی بی‌حد و فقر بسیارشان سخاوتی بی‌کران جاری گشت» (۸:‏۲).

ایمانداران کلیساهای مقدونیه هر چند از طرفی در زحمات توانفرسا و در بوتۀ آزمایش قرار داشتند و از نظر مالی در فقر بسیار بسر می‌بردند، ولی پر از شادی بودند. چرا؟ زیرا رمز سخاوتمندی در مسیح را یادگرفته، انجام می‌دادند و به گفته کلام خدا فیض "دادن" را دریافته بودند. دادن در این نیست که تنها زمانی که دارم، بدهم و یا از زیادی خود بدهم، بلکه این روش و سبک زندگی یک مسیحی است که در همه حال دهنده باشد؛ حتی زمانی که چیزی نداشته باشد. خدای ما دهنده و سخاوتمند است و ما را نیز چنان آفریده شده‌ایم تا شبیه او باشیم. خدا جهان را اینقدر محبت نمود که پسر یگانه خود را داد (یوحنا ۳:‏۱۶ الف). دادن فیضی است از طرف خدا.

پولس چنین ادامه می‌دهد: «چرا که در حد توان خویش- و من شاهدم که حتی بیش از آن- خود پیشقدم شده، با اصرار زیاد از ما خواهش کردند که در این خدمت به مقدسان سهیم باشند» (۸:‏۳-۴). آنها رمز موفقیت را در این یافته بودند که محبت را نه فقط باید دریافت کرد بلکه باید آن را نیز عرضه نمود. ما اغلب در دریافت محبت مشکلی نداریم ولی محبت کردن به دیگران برای ما چالشی بزرگ است. ما که فیض خدا را به‌رایگان دریافت کرده‌ایم، شایسته است که خود قادر باشیم آن را به دیگران هم بدهیم. مسیح فرمود: «مفت یافته‌اید، مفت بدهید.» (متی ۱۰:‏۹ ب) طبیعت محبت این است که همیشه سخاوتمندانه بدهد و ببخشد. ایمانداران مقدونیه در حالتی "دادند" که خود چیزی نداشتند؛ و چه اندازه دادند؟ بیشتر از حد توان خود!

سرمشق کار آنها فیض عجیب خدا بود که پسر خود را نیز دریغ نداشت. مقدونیان ایماندار، خود مصمّم بودند که هدیه بدهند و این خواسته را نه کسی بر آنان تحمیل کرده بود و نه اجباری در اجرای این امر دیده می‌شد. اصرار زیاد آنها و خواهش و تمنا در دادن هدایا، نمایانگر این است که سخاوت جزء طبیعت و فطرت آنها بود. آنان فیض خدا را دریافت کرده و ارزش بی‌کران آن را فهمیده بودند و می‌خواستند خودشان نیز دهنده باشند.

در آیۀ ۵ پولس یادآوری می‌کند که: «ایشان حتی بسیار بیش از انتظار ما عمل کردند، زیرا نخست خویشتن را به خداوند تقدیم داشتند و سپس به ما نیز، بر طبق اراده خدا.» همچنان که انسان از دیدن یک شاهکار هنری متحیر می‌شود، اعمال فیض سخاوتمندانه نیز اغلب ما را مبهوت می‌سازد. چرا مقدونیان توانستند حتی بیش از انتظار پولس عمل کنند؟ جواب خود پولس این است که آنان ابتدا خود را به خداوند تقدیم کردند. این افراد در تقدیم بی‌شرط خود به خداوند ارادۀ خدا را درست درک کرده و توان انجام آن را بدست آورده بودند.

مهدی دیباج شهید معاصر و با شهامت مسیحی پس از ۹ سال زندان محکوم به مرگ شد. وقتی برای ایشان دادنامه‌ای از طرف دادگاه فرستاده شد، در جواب این‌طور نوشت: "رأی دادگاه را قبول می‌کنم و تقاضا دارم در انجام آن تسریع به‌عمل آید. اجازه دهید که صلیب در گردن من باقی بماند. قبل از اعدام عشاء ربانی به من داده شود. همۀ اموال خود را به کلیسا اهداء می‌کنم‌، بچه‌هایم را به دست‌های خداوند می‌سپارم که قادر است آنان را حفظ کند تا در فیض و معرفت خداوندمان عیسی مسیح رشد نمایند. همچنین بدن خود را برای پژوهش‌های پزشکی به دانشکدۀ پزشکی بابل تقدیم می‌کنم." من بیش از ۳۵سال مهدی دیباج را می‌شناختم و با او دوست و همکار بودم.

برادر دیباج عاشقانه عیسی را دوست داشت و نظیر ایمانداران مقدونیه بیش از توان خود سخاوتمند بود. وضعیت او به‌طور روشن و گویا، فیض سخاوتمندانه بودن را نشان می‌دهد. او حتی حاضر شده بود جسم خود را برای برکت دیگران تقدیم نماید. این همان طبیعت مسیحی است که می‌خواهد دهنده باشد و نه فقط گیرنده؛ این است فیض سخاوتمندی مسیح.

دشمن جان‌های ما با کذب و فریب می‌خواهد ایمانداران را همیشه گیرنده نگاه دارد. دنیا به ما تعلیم می‌دهد که اگر گیرنده باشیم برنده خواهیم بود. اما کلام خدا تعلیم دیگری دارد که در ظاهر متضاد می‌نماید ولی رمز موفقیت در آن است. آن کلام این است که «بدهید که به شما داده خواهد شد» (لوقا ۶:‏۳۸الف). در دادن است که ما می‌گیریم؛ در باختن است که برنده می‌شویم؛ در خدمت کردن است که سرافراز می‌گردیم و در مردن است که ما حیات می‌یابیم.

نمونۀ دوم، خداوند ما عیسی مسیح

در آیه ۹ چنین می‌خوانیم: «زیرا از فیض خداوند ما عیسی مسیح آگاهید که هر چند دولتمند بود به‌خاطر شما فقیر شد تا شما در نتیجۀ فقر او دولتمند شوید.» در اینجا منظور از فقیر بودن، فقر مسیح بر روی زمین نبود، هر چند کلام خدا می‌نویسد که او جایی برای سر نهادن نداشت؛ بلکه سخن از ترک جلال آسمان و تجسم و صلیب او می‌باشد. فقیر شدن عیسی مسیح در رسالۀ به فیلیپیان ۲:‏۵-۸ بسیار زیبا بیان شده است. «همان طرز فکر را داشته باشید که مسیح عیسی داشت: او که هم ذات با خدا بود، از برابری با خدا به نفع خود بهره نجست، بلکه خود را خالی کرد و ذات غلام پذیرفته، به شباهت آدمیان درآمد. و چون در سیمای بشری یافت شد خود را خوار ساخت و تا به مرگ، حتی مرگ بر صلیب مطیع گردید.» یکی از زیباترین کلامی که پولس در وصف مسیح دارد این است که، «پسر خدا که مرا دوست داشت و جانش را در راه من فدا کرد.»

مل گیبسون در فیلم "رنج‌های مسیح"، درد و رنج خداوند را به‌خوبی به‌تصویر کشیده است. اگر درک کنیم که مسیح برای ما چه کرد، مشکل سخاوت به‌راحتی حل خواهد شد. مسیح خود را برای ما داد تا ما شبیه او گردیم. او خود را داد تا ما هم مثل او دست دهنده داشته باشیم.

یک ایماندار مسیحی که خواستار بنای زندگی به‌روش مسیح می‌باشد و به‌قول پطرس خواهان پا نهادن در آثار قدم‌های عیسی می‌باشد و می‌خواهد هر چه بیشتر شبیه منجی و خداوند خود گردد، احتیاج دارد که رمز سخاوتمندی و دادن را یاد گرفته‌، آن را روش زندگی خود سازد.

تشویق به سخاوتمندی و بخشندگی

ایمانداران قرنتس افرادی معمولی نبودند. آنان رشد شخصیتی شاخصی داشتند ولی متأسفانه از فیض سخاوتمند ‌بودن بهرۀ چندانی نبرده بودند و از این نظر پولس سعی دارد آنها را انگیزه بخشد و تشویق کند تا اهمیت این فیض را دریابند و به آن عمل کنند.

در آیه ۷ پولس آنان را چنین برمی‌انگیزاند: «پس چنان که در همه چیز ممتازید- در ایمان، در بیان‌، در معرفت، در شور و حرارت بسیار، و در محبتتان به ما- پس در این فیض بخشندگی نیز گوی سبقت را بربایید.» ایمان، بیان و معرفت اشاره‌ای است به ۹ عطای روح‌القدس در اول قرنتیان باب دوازدهم. منظور از ایمان در اینجا اعمال ایمان است که شامل ایمان، انجام معجزات و شفا دادن می‌باشد. بیان، به نبوت، سخن‌ گفتن به انواع زبان‌های غیر و ترجمه زبان‌ها اشاره دارد و معرفت شامل کلام حکمت، کلام معرفت و تشخیص ارواح می‌باشد. ایمانداران قرنتس علاوه بر داشتن عطایا دارای شور و حرارت نیز بودند و بارها محبت و اشتیاق خود را ابراز کرده بودند. پولس رسول به‌جای تحمیل، با لطف و مهربانی می‌کوشد که این اشتیاق جامه عمل به‌خود بپوشد (آیات ۸-۱۲). در واقع پولس خواهان آن است که آنان از عطایای باب ۱۲ گذشته و به قلمرو محبت ذکر شده در باب ۱۳ وارد شوند.

چه بسیار مسیحیانی هستند که بعد از شنیدن هر پیغام به‌هیجان می‌آیند و تصمیم می‌گیرند که خدمت شایانی برای خداوندشان انجام دهند ولی همیشه تصمیم آنها به‌مرحلۀ اجرا درنمی‌آید. تصمیم یک مسیحی ایماندار، از شناخت ارادۀ خدا سرچشمه می‌گیرد و نه صرفاً احساسات.

در ادامۀ تشویق ایمانداران قرنتس، پولس کلامی چند دربارۀ اصول سخاوتمندی دارد (۹:‏۶-۱۱):

- هر چقدر بکاریم همانقدر نیز درو خواهیم کرد که انعکاس تعالیم عیسی‌ مسیح است که فرمود: «بدهید تا به شما داده شود. پیمانه‌ای پر، فشرده، تکان‌داده و لبریز در دامنتان ریخته خواهد شد! زیرا با هر پیمانه‌ای که بدهید، با همان پیمانه به شما داده خواهد شد» (لوقا ۶:‏۳۸).

- هر کس همانقدر بدهد که در دل قصد کرده باشد نه با اکراه و اجبار (۹:‏۷ الف).
- بخشندگی باید با شادمانی باشد. زیرا خداوند بخشندۀ شادمان را دوست می‌دارد (۹:‏۷ ب).

- خدا بخشنده را فزونی می‌بخشد تا از هر حیث دولتمند شود و بتواند در هر فرصت سخاوتمند باشد (۹:‏۸).

مسئولیت کلیسا

برای پولس رسول فیض سخاوتمندی آنقدر اهمیت داشت که نه فقط تعلیم عمیقی در این مورد داد بلکه برای تشویق ایمانداران قرنتس به‌ انجام این خدمت، یکی از برجسته‌ترین همکاران خود یعنی تیتوس را همراه با دو نفر از شخصیت‌های بارز که نمایندگان کلیساها می‌باشند به قرنتس ارسال می‌دارد. در ضمن پولس بسیار مراقب است که آنان در خدمت گردآوری هدایا طوری عمل کنند که به‌هیچ وجه مورد انتقاد قرار نگیرند. «ما بسیار مراقبیم که خدمت ما در گردآوری این هدیۀ سخاوتمندانه مورد انتقاد کسی قرار نگیرد. زیرا می‌کوشیم نه تنها در نظر خداوند، بلکه در نظر مردم نیز آنچه صحیح است انجام دهیم» (۸:‏۲۰و۲۱). امانت در بکار بردن هدایای سخاوتمندانه‌ افراد، امروز نیز به اهمیت خود باقی است. چه بسا این امر باعث می‌شود افرادی که از این فیض هنوز بهره نیافته‌اند از آن برخوردار گردند.

نتایج سخاوتمندی

در پایان تعلیم، خود پولس رسول ثمرات خدمت سخاوتمندی را قید می‌کند:

- نیازهای مقدسان برآورده می‌شود.

- سپاسگزاری و تمجید به‌سوی خداوند جاری می‌شود.

- مُهر تأییدی بر زندگی شخص سخاوتمند زده می‌شود.

- برای شخص سخاوتمند با علاقه و اشتیاق دعا کرده می‌شود.

در ضمن این که پولس رسول نتایج سخاوتمندی را بیان می‌کند، تحت تأثیر این فیض عظیم به منشأ و بخشندۀ فیض می‌اندیشد و خود را عاجز از وصف سخاوت خدا می‌بیند. تنها کاری که او قادر به آن است سپاسگزاری از خداست که هدیه‌اش وصف‌ناپذیر است.

این هدیۀ وصف‌ناپذیر خدا همان خداوند عیسی‌ مسیح، سرور و نجات‌دهندۀ ماست.
فیض سخاوتمندی چه فیض عظیمی است! سپاس بر خدا که می‌خواهد ما نیز دارای این فیض باشیم.